ՄԱՍ 1 Քաղաքակրթություն հասկացությունը
Քաղաքակրթություն հասկացությունը (լատ. Civilis-քաղաքացիական, պետական) տարածք է, մշակութային գոտի, մշակութային բնութագրերի և երեևույթների ամբողջություն: Դա հասարակական զարգացման, նյութական և հոգևոր մշակույթի մակարդակ է, վայրենությանն ու բարբարոսությանը հաջորդող հասարակական զարգացման աստիճան:
Քաղաքակրթություն հասկացությունը երևան է եկել XVIII դ. և սերտորեն կապված է մշակույթ հասկացության հետ, ըդունվում է, որ քաղաքակրթություն հասկացությունն առաջին անգամ օգտագործել է Մարկիզ դե Միրաբոն իր «Օրենքների» ընկերը հանրահայտ տրակտատում (1757): Նրա բնութագրմամբ «քաղաքակրթությունը բնավորության մեղմնացում է, քաղաքավարություն, սիրալիրություն և գիտելիքները տարածվում է նրա համար, որպեսզի այդ կանոնները հանրության օրենքների դեր խաղա»:
Գիտնականների մի մասը մարդկության մուտքը քաղաքակրթության փուլ համարում է գրերի երևան գալու ժամանակաշրջանը, մյուսները՝ քաղաքակրթության սկիզբը կապում են մետալուրգիայի, մաթեմատիկայի և աստղագիտության, աշխատանքի բաժանման, սոցիալական շերտավորման, քաղաքների զարգացման, պետականության և կառավարման ձևավորման, հեռավոր առևտրական կապերի առաջացման ու զարգացման հետ:
«Քաղաքակրթություն» բառն աստիճանաբար մտնում է հասարակության մտավոր և գիտական շրջանառության մեջ՝ հետևելով «մշակույթ» հասկացությանը: Այս աշխարհագրության միջոցով բացահայտվում են տարածաշրջանների և առանձին պետությունների քաղաքակրթական տարբերություներն են ու առանձնահատկությունները՝ միաժամանակ ցույց տալով առանձին ժողովուրդների, պետությունների դերը համաշխարհային քաղաքակրթության մեջ, այլև ինչքանո՞վ են պահպանվել այդ երկրի տարածքում այլ ժողովուրդների և նախորդ սերունդների կողմից ստեղծած հոգևոր, և նյութական մշակութային արժեքներն ու ձեռքբերումները, քանզի կան ժողովուրդներ , որոնք ոչ միայն չեն ստեղծել, այլև ոչնչացրել և շարունակում են ոչնչացնել ուրիշների ստեղծած արժեքները:
Քաղաքակրթություն կոչվող բարդ համակարգի բազադրիչներն են հոգևոր և նյութական մշակույթը՝ կրոնը, գիտությունը, արվեստը, տեխնիկան իրավունքը պետական կարգը, բնակչության մենթալությունը, ապրելակերպն ու ավանդույթները:
Շարունակելի…
